صحتی که بدون گزند است | نگاهی به نعمت سلامتی و عافیت در دعاهای امام سجاد(ع)
عافیت یکی از نعمت‌های بزرگ خداوند است که امام‌سجاد (ع) در دعای بیست‌وسوم صحیفه‌سجادیه، آن را از درگاه خداوند بزرگ درخواست کرده‌اند.
حمیده ذاکری | شهرآرانیوز؛ بیشتر ما تصور می‌کنیم کلام اهل‌بیت (ع) تنها به آخرت ما نظر دارد، درحالی‌که این بزرگان مانند مشاورانی زبده، در زندگی روزمره ما نیز کنارمان هستند تا به‌سلامت از تنگنا‌های آن عبور کنیم. باتوجه‌به این موضوع، صحیفه‌سجادیه نیز تنها یک نقشه راه برای سعادت اخروی نیست، بلکه زندگی امروز ما را نیز درنظر دارد و برای مشکلات آن در اندیشه گره‌گشایی است؛ به همین دلیل می‌توانیم این میراث گران‌بهای امام چهارم (ع) را مانند کتابی راهنما همراه خود داشته باشیم و در سراسر زندگی از آن بهره بگیریم.
امام‌سجاد (ع) در این مجموعه چند دعا با موضوع طلب تندرستی و سلامتی دارند؛ آن‌چنان‌که از ایشان می‌خوانیم: «خداوندا! بر محمد و آلش درود فرست و لباس عافیت بر من بپوشان و سراپایم را به عافیت فراگیر و به عافیت محفوظم دار و به عافیت گرامی‌ام دار و به عافیت بی‌نیازم کن و عافیتت را بر من صدقه ده و مرا عافیت بخش و برایم بستر عافیت بگستر و عافیت را برایم از هر مانعی پیراسته ساز و در دنیا و آخرت بین من و عافیت جدایی مینداز». (صحیفه سجادیه، دعای بیست‌وسوم)
مسلم است که نگاه ایشان، عمیق و گسترده است و نه‌تنها به سلامتی و تندرستی در بعد جسمانی توجه کرده‌اند و درخواست رهایی از بیماری و گرفتاری داشته‌اند که به عافیت‌طلبی به‌طورکلی هم در بعد جسمی و هم در بعد معنوی پرداخته‌اند و نسخه‌ای ارزشمند با محور سلامت و عافیت را برای ما به یادگار گذاشته‌اند؛ نسخه‌ای که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت تا از راهنمایی‌های آن بهره برداریم.
دعایی برای دنیا و آخرت
عافیت‌طلبی هرچند گاهی مترادف با راحت‌طلبی قرار می‌گیرد، دراصل به این معنی نیست و به صحت و سلامت جسم و روح اشاره دارد. درحقیقت عافیت، متضاد ابتلا و گرفتاری است و به معنی پاکی و دوری از هرگونه آفت و ناراحتی جسمی و روحی، ظاهری و باطنی است و به همین خاطر در هنگام دعا، ما از خداوند عافیت در دنیا و آخرت را طلب می‌کنیم. امام‌علی (ع) نیز در نهج‌البلاغه به این مفهوم پرداخته‌اند. از ایشان درباره طلب عافیت چنین می‌خوانیم: «خدا را برای آنچه عطا فرموده است، ستایش می‌کنیم و در کار‌های خود از او یاری می‌جوییم و عافیت و سلامت در دین و عقیده را از او می‌طلبیم؛ همچنان‌که سلامت بدن‌ها را از او خواستاریم». (نهج‌البلاغه، ج یک، ص۸۶، خطبه۹۹).
باتوجه‌به این معنی، عافیت یکی از نعمت‌های بزرگ خداوند است که امام‌سجاد (ع) در دعای بیست‌وسوم صحیفه‌سجادیه، آن را از درگاه خداوند بزرگ درخواست کرده‌اند.
مراقبت از ایمان و عمل
درحقیقت امام سجاد (ع) در این دعا به موضوع مهمی پرداخته و با طلب صحت و عافیت برای همه امور مادی و معنوی، مراقبت از ایمان و عقیده را به ما یادآوری کرده‌اند. رهبر معظم انقلاب نیز در شرح این دعا به مفهوم حقیقی عافیت اشاره می‌کنند و در این‌باره می‌فرمایند: «عافیت که در روایات آمده، آن چیزی نیست که ما در عرف خودمان از آن تعبیر به عافیت‌طلبی می‌کنیم، که انسان در کنجی خزیده و در میدان جهاد وارد نشده، با وظایف بزرگ زندگی مواجه نگردد، بلکه مراد، عافیت در اعتقاد و عمل و محفوظ ماندن از وساوس شیطانی و نفسانی است.
انسان در میدان جنگ هم باید از پروردگار طلب عافیت کند؛ یعنی از او بخواهد که دچار شک و ترس و تزلزل نشود. امام سجاد (ع) در دعای بیست وسوم صحیفه‌سجادیه به ابعاد مختلف عافیت، اشاره کرده و آن را از پروردگار طلب نموده‌اند». (۲۷/۱۰/۱۳۷۸، شرح حدیث جلسه سی‌وپنجم).
برای حرکت در مسیر بندگی
در این دعا امام سجاد (ع) از خداوند، درخواست عافیت و تندرستی در دین، عقل، قلب و جسم کرده‌اند و به‌تفصیل به آن پرداخته‌اند و آثار و برکات بهره‌مندی از عافیت را معرفی کرده‌اند. ایشان در ادامه، بر یکی بودن قلب و زبان در شکرگزاری و دریافت هدایت، تأکید و از خداوند مقام خشیت را درخواست می‌کنند.
همچنین ایشان در این دعا از خداوند می‌خواهند تا دربرابر شر جنیان، شیطان و مکر مردم، پناهگاهشان باشد. درحقیقت امام با این درخواست همه‌جانبه از خداوند، گویی دین و دنیای خود را بیمه کرده‌اند و در اندیشه سعادت اخروی هستند. آمده است که درحقیقت امام‌سجاد (ع) با این دعا از خداوند خواسته‌اند که موانع حرکت ایشان در مسیر بندگی و سیر الی ا... را برطرف کند؛ زیرا هر گرفتاری یا هم‌وغم، ممکن است حرکت ما را کُند کند یا ما را از مقصود حقیقی حیات که همان بندگی خداست، دور کند.
نعمتی که شکر می‌خواهد
اما دیگر دعایی که در آن امام‌سجاد (ع) به صحت و سلامت پرداخته‌اند، دعای پانزدهم صحیفه‌سجادیه است. خواندن این دعا در وقت بیماری و گرفتاری یا بروز ناراحتی توصیه شده است. امام علی (ع) می‌فرمایند: «روزگار زه کمان خود را بسته است. تیرهایش خطا نرود و زخم‌هایش درمان نشود. زنده را هدف تیر مرگ قرار می‌دهد و تن‌درست را آماج تیر بیماری و نجات‌یافته را هدف تیر هلاکت». (نهج‌البلاغه، ج یک، ص۱۰۷، خطبه ۱۱۴).
در دعای پانزدهم صحیفه‌سجادیه، امام سجاد (ع) خداوند را به‌خاطر نعمت سلامتی شکر می‌کنند و به آثار اخروی بیماری می‌پردازند که یکی از آنها پاک شدن گناهان شخص بیمار است. ایشان هرچند در این دعا به درگاه خداوند برای سلامتی و تندرستی دعا می‌کنند، به این نکته نیز اشاره می‌کنند که بیماری می‌تواند به‌منزله هشداری برای ما باشد تا هم پی به نعمت سلامتی ببریم و هم با توبه به‌سوی خداوند برویم و برای گره‌گشایی و رفع بیماری و گرفتاری، نزدش دعا کنیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
